Rulo Băng Tải Là Gì? Cẩm Nang Cấu Tạo & Phân Loại Từ A-Z

Bạn đang cần đặt hàng quả lô để kéo băng tải nhưng lại bối rối trước hàng loạt thuật ngữ kỹ thuật? Thực tế, rất nhiều khách hàng đã nhầm lẫn giữa Rulo băng tải (Tang) và con lăn thường, dẫn đến việc mua về không lắp được hoặc hệ thống bị gãy trục chỉ sau vài ngày vận hành. Để giúp bạn tránh những sai lầm tốn kém này, Xưởng Cơ Khí TVN đã tổng hợp một cẩm nang toàn diện từ A-Z: từ khái niệm, cấu tạo đến cách phân loại Rulo chuẩn kỹ thuật nhất.

Nội dung bài viết:

Rulo (Tang Băng Tải) Là Gì?

Rulo băng tải, hay còn được gọi là Tang băng tải (Pulley), là một thiết bị hình trụ tròn, có chức năng truyền chuyển động từ động cơ để kéo dây băng tải di chuyển, hoặc đóng vai trò làm điểm quay đầu và căng dây băng tải.

Hình ảnh rulo băng tải hay còn gọi là Tang băng tải

Rulo là bộ phận chịu tải trọng lớn nhất trong hệ thống, thường được chế tạo từ các vật liệu có độ bền cao như thép ống đúc, thép C45, hoặc inox để đảm bảo khả năng vận hành liên tục dưới áp lực cao.

Phân biệt Rulo và Con lăn

Rất nhiều khách hàng của TVN thường gọi chung tất cả các ống trụ tròn trên băng tải là con lăn. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, ứng dụng của Rulo và con lăn đỡ băng hoàn toàn khác nhau.

So sánh ngoại quan giữ rulo băng tải và con lăn đỡ băng

Cấu Tạo Một Quả Rulo Cơ Bản

Để chịu được lực căng hàng tấn của dây băng tải, một quả rulo băng tải tiêu chuẩn được cấu thành từ các bộ phận cơ khí chính xác sau:

Vỏ Rulo: Thường được làm từ ống thép đúc hoặc thép tấm cuốn hàn có độ dày lớn (từ 5mm đến 20mm tùy tải trọng). Bề mặt vỏ được tiện tròn đồng tâm tuyệt đối.
Trục Rulo: Là thanh thép đặc (thường là thép C45) chạy xuyên qua hoặc gắn vào hai đầu Rulo. Trục Rulo có đường kính lớn để không bị cong vênh khi chịu tải.
Mặt bích: Là tấm thép tròn dày hàn liên kết giữa trục và vỏ Rulo. Độ dày và chất lượng mối hàn tại mặt bích quyết định tuổi thọ của Rulo.
Bộ phận liên kết: Có thể hàn chết trục vào mặt bích hoặc sử dụng khóa côn để lắp ráp. Khóa côn giúp việc tháo lắp, bảo trì trục dễ dàng hơn mà không cần cắt mối hàn.
Ổ bi/Gối đỡ: Khác với con lăn, vòng bi của Rulo thường không nằm trong ống mà nằm ở gối đỡ (UCP, UCF…) bên ngoài, giúp dễ dàng bôi trơn và thay thế.

Bản vẽ cấu tạo chi tiết của rulo băng tải công nghiệp

Phân Loại Rulo Theo Chức Năng Vận Hành

Trong một băng tải dây belt cơ bản, cần tối thiểu hai quả Rulo để hoạt động:

Rulo Chủ Động

Đây là quả Rulo quan trọng nhất, thường được lắp ở phía đầu băng tải (hướng hàng đi ra).

Đặc điểm: Trục của Rulo chủ động được kết nối trực tiếp với động cơ (Motor) và hộp số thông qua nhông xích hoặc khớp nối.
Nhiệm vụ: Tạo ra lực ma sát với dây băng tải để kéo dây di chuyển. Do đó, Rulo chủ động thường có đường kính lớn hơn và bề mặt thường được bọc cao su để tăng độ bám.

Rulo Bị Động

Thường được lắp ở phía đuôi băng tải (hướng nạp liệu).

Đặc điểm: Quay trơn trên ổ bi và di chuyển tịnh tiến được nhờ cơ cấu tăng đơ.
Nhiệm vụ: Làm điểm quay đầu cho dây băng tải và điều chỉnh độ căng của dây (chống trùng dây). Trong các hệ thống băng tải dài, còn có các loại Rulo bị động khác như Rulo đối trọng, Rulo chèn (Snub pulley) để tăng góc ôm.

Hình ảnh Rulo chủ động và bị động trong băng tải

Phân Loại Rulo Theo Đặc Điểm Bề Mặt

Tùy thuộc vào môi trường làm việc và loại vật liệu vận chuyển, bề mặt rulo băng tải được gia công theo các cách khác nhau:

Bề mặt trơn hoặc cán nhám

Mô tả: Ống thép được tiện láng hoặc cán vân nhám nhẹ.
Ứng dụng: Dùng cho Rulo bị động hoặc Rulo chủ động trong các băng tải nhỏ, tải nhẹ, môi trường khô ráo.
Ưu điểm: Chi phí gia công thấp nhất.

Bề mặt bọc cao su

Mô tả: Một lớp cao su chịu lực dày (thường từ 8mm – 15mm) được bọc nóng hoặc dán nguội lên bề mặt Rulo. Bề mặt cao su thường được xẻ rãnh hình quả trám (Diamond) hoặc xương cá (Herringbone).
Ứng dụng: Hầu hết các Rulo chủ động tải trung bình và nặng.
Ưu điểm: Tăng hệ số ma sát giúp kéo dây tốt hơn, chống trượt dây, đồng thời giúp thoát nước và bụi bẩn qua các rãnh.

Kỹ thuật viên đang gia công rulo băng tải trên máy tiện

Rulo dạng thanh nan (Rulo căm)

Mô tả: Thay vì là ống tròn kín, Rulo được cấu tạo từ các thanh thép hàn hình cánh quạt.
Ứng dụng: Dùng chủ yếu cho băng tải gầu hoặc băng tải vận chuyển vật liệu rời, dính ướt (đất sét, bùn).
Ưu điểm: Cơ chế tự làm sạch. Vật liệu rơi vãi sẽ lọt qua khe hở giữa các thanh nan thay vì bám dính và tích tụ trên bề mặt Rulo, giúp bảo vệ dây băng.

Phân Loại Rulo Theo Vật Liệu Chế Tạo

Bên cạnh chức năng và bề mặt, vật liệu chế tạo là yếu tố quyết định tuổi thọ của Rulo trước các tác động của môi trường (độ ẩm, hóa chất, tải trọng). Tại TVN, chúng tôi cung cấp 2 dòng vật liệu chính:

Rulo Thép (Thép C45, Thép ống đúc)

Rulo thép chủ động, bị động cho băng tải

Đây là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% thị trường nhờ sự cân bằng giữa chi phí và độ bền cơ học.

Đặc điểm: Chế tạo từ thép ống đúc hoặc thép tấm cuốn, trục thép C45. Có độ cứng vững cao, chịu tải trọng va đập cực tốt.
Xử lý bề mặt: Vì thép dễ bị gỉ sét, Rulo thép sau khi gia công thường được xử lý bằng cách:
- Sơn chống gỉ/Sơn tĩnh điện: Dành cho môi trường khô ráo thông thường.
- Mạ kẽm: Dành cho môi trường có độ ẩm trung bình.
- Bọc cao su: Để bảo vệ cốt thép bên trong tuyệt đối.
Ứng dụng: Ngành khai thác đá, xi măng, kho vận logistics, dệt may, bao bì…

Rulo Inox (SUS 304, 201)

Rulo inox chủ động, bị động cho băng tải

Dòng sản phẩm cao cấp dành cho các môi trường khắc nghiệt hoặc yêu cầu vệ sinh đặc biệt.

Đặc điểm: Toàn bộ vỏ, mặt bích và trục (tùy chọn) đều được làm từ Inox.
- Inox 304: Chống ăn mòn tuyệt đối, không nhiễm từ, kháng axit/muối tốt.
- Inox 201: Cứng hơn, giá rẻ hơn 304 nhưng khả năng chống ăn mòn thấp hơn.
Ưu điểm: Bề mặt sáng bóng, không bám bẩn, dễ vệ sinh xịt rửa, không bị gỉ sét.
Ứng dụng: Bắt buộc phải dùng trong ngành chế biến thực phẩm, thủy hải sản (tiếp xúc nước mặn), hóa chất, dược phẩm và phòng sạch điện tử.

So sánh Rulo băng tải thép sơn chống gỉ và Rulo Inox 304

Tại Sao Chọn Xưởng Cơ Khí TVN Để Gia Công Rulo?

Rulo là chi tiết quay với tốc độ cao và chịu tải lớn. Một quả Rulo kém chất lượng (không đồng tâm, mối hàn yếu) sẽ gây rung lắc dữ dội, phá hỏng vòng bi và làm rách dây băng tải chỉ sau thời gian ngắn.

Tại Xưởng Cơ Khí TVN, chúng tôi cam kết chất lượng Rulo thông qua quy trình kiểm soát nghiêm ngặt:

Gia công chính xác: Sử dụng máy tiện CNC để đảm bảo độ tròn và độ đồng tâm tuyệt đối.
Cân bằng động: 100% Rulo tại TVN đều được cân bằng động trước khi xuất xưởng để đảm bảo vận hành êm ái, không rung lắc ở tốc độ cao.
Vật liệu tuyển chọn: Sử dụng ống thép đúc tiêu chuẩn hoặc Inox 304 chất lượng cao.
Đa dạng giải pháp: Chúng tôi nhận gia công mọi kích thước (từ Ø60 đến Ø500+), bọc cao su chịu dầu, chịu nhiệt theo yêu cầu riêng của từng nhà máy.

Hiểu rõ về Rulo băng tải là bước đầu tiên để xây dựng một hệ thống vận chuyển bền vững. Việc lựa chọn đúng loại Rulo (chủ động/bị động) và bề mặt phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất và giảm thiểu chi phí bảo trì.

Với năng lực sản xuất mạnh mẽ và kinh nghiệm phục vụ hơn 2000 khách hàng, TVN tự tin mang đến những sản phẩm Rulo chất lượng, đúng kỹ thuật – đủ tải trọng cho doanh nghiệp của bạn.

Nếu bạn vẫn còn phân vân trong việc lựa chọn loại Rulo phù hợp nhất cho hệ thống của mình, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ kỹ sư của TVN qua Hotline/Zalo 0946 507 052 để nhận được tư vấn miễn phí và báo giá chi tiết!